به گزارش گروه امنیتی دفاعی خبرگزاری فارس، پایگاه‌های شکاری را باید سرپنجه‌های بران نیروی هوایی در مقابله با تهدیدات دانست که با استقرار در نقاط حساس و مهم کشور وظیفه حراست از آسمان ایران را برعهده دارند.

هشت سال جنگ تحمیلی در حالی آغاز شد که اولین ضربات مهلک و غافلگیر کننده جمهوری اسلامی ایران را خلبانان همین پایگاههای شکاری در دزفول، همدان، تبریز، تهران، اصفهان، شیراز و ... بر پیکر ماشین جنگی عراق وارد کردند.

عملیات کمان 99 (با شرکت 140 فروند از جنگنده‌های ارتش)، حمله به اچ 3 (به عنوان بزرگترین عملیات هوایی در جهان)، عملیات مروارید (به عنوان نابود کننده نیروی دریایی عراق)، حمله به بغداد (برای ناامن کردن این شهر در آستانه برگزاری اجلاس غیرمتعهدها)، عملیات اوسیراک، حمله به پایگاهها و تاسیسات نظامی عراق، پشتیبانی از تمامی عملیات‌های بزرگ ایران در جنگ و ده‌ها عملیات و ماموریت دیگر، برگهای زرینی از عملکرد این نیروی پرافتخار است که اولین بیعت کننده نیروهای مسلح با بنیانگذار انقلاب اسلامی در 19 بهمن ماه 1357 نیز بود.

پایگاههای نیروی هوایی در نقاط مختلف کشور را بسیاری افراد با نام شماره‌های آن می‌شناسند، برای مثال پایگاه تهران، به نام پایگاه شکاری یکم، تبریز دوم، همدان سوم، دزفول چهارم و...

هرچند برخی از این پایگاهها مانند اصفهان و تبریز و همدان از مدتها قبل به نام شهدای این نیرو نامگذاری شده، اما در ماههای اخیر برخی دیگر از این پایگاهها مانند تهران، چابهار و بندرعباس نیز به نام اسطوره‌های نیروی هوایی نامگذاری شده که در نوع خود یک اقدام مثبت در جهت شناساندن این خلبانان شهید به نسل های آینده است.

در این گزارش خبرگزاری فارس، سعی شده به صورت اجمالی مروری داشته باشیم بر زندگینامه برخی از این شهدا که نامشان امروز بر تارک پایگاههای شکاری ارتش می‌درخشد.

* پایگاه تهران، به نام سیدالاسرای ایران

پایگاه یکم شکاری واقع در تهران و به نوعی پوشش دهنده آسمان پایتخت است که به همنی دلیل مهمترین پایگاه هوایی کشور شناخته می شود.

این پایگاه که در ماههای اخیر به نام امیر خلبان شهید حسین لشکری نامگذاری شده، باتوجه به اینکه در مجاورت فرودگاه مهرآباد قرار دارد وظیفه حراست از تاسیسات صنعتی و نظامی مرکزی و همچنین سرفرماندهی دیگر پایگاه‌ها را بر عهده دارد.

امیر حسین لشکری در سال 1331 در یکی از شهرهای استان قزوین به دنیا آمد و در تیرماه 1356 با درجه ستوان دومی خلبانی فارغ‌التحصیل شد و در یگان‌های نیروی هوایی دزفول، مشهد و تبریز دوره شکاری را تکمیل کرد.

با آغاز جنگ تحمیلی به خیل مدافعان کشور پیوست و پس از انجام 12 ماموریت، در تاریخ 27 شهریور 1359 هواپیمای وی مورد اصابت موشک دشمن قرار گرفت و در خاک دشمن به اسارت نیروهای بعثی عراق درآمد.

اعطای درجه از سوی فرمانده معظم کل قوا به خلبان لشگری

وی به مدت 18 سال در زندان‌های این رژیم اسیر بود. در سه ماهه اول دوران اسارت در سلول انفرادی بود و پس از آن در مدت 8 سال در کنار 60 نفر از دیگر همرزمان در یک سالن عمومی و دور از چشم صلیب سرخ جهانی نگهداری می‌شد اما پس از پذیرش قطعنامه وی را از سایر دوستان جدا کردند که دوران اسارت انفرادی وی 10 سال طول کشید.

امیر لشکری سرانجام پس از 16 سال اسارت به نیروهای صلیب سرخ معرفی شد و دو سال بعد در 17 فروردین 1377 به خاک مقدس وطن بازگشت و در بدو ورود به وطن لقب «سید الاسرای ایران» را از مقام معظم رهبری دریافت کرد.

وی پس از سالها تحمل رنج و آلام ایام اسارت بامداد روز دوشنبه 19/5/88 در بیمارستان لاله تهران به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

* پایگاه تبریز به نام وزیر دفاع شهید

پایگاه دوم شکاری واقع در تبریز است و شمالغرب کشور را پوشش می‌دهد. این پایگاه نقش زیادی در جریان جنگ تحمیلی ایفا کرد و تعدادی زیادی از عملیات‌های هوایی با محوریت اف 5 ها از این پایگاه صورت گرفت.

این پایگاه از مدتها قبل به نام امیر خلبان شهید جواد فکوری نامگذاری شده است.

مسئولیت هایی نظیر معاونت عملیات گردان 102 شکاری، گردان یکم شکاری، گردان پرواز کور و عملیات تیپ سوم شکاری از عمده مسئولیت های جواد فکوری تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بود.

فکوری برای گذراندن دوره ستاد در آمریکا زندگی می‌کرد که انقلاب اسلامی پیروز می‌شود و در اسفند 57 او به ایران باز می‌گردد و بعد از سه ماه به تبریز منتقل می‌شود.

او به ترتیب به عنوان فرمانده پایگاه هوایی تبریز، فرمانده منطقه هوایی مهرآباد، معاونت عملیات نیروی هوایی و به علت جدیت در کار و مسئولیتهای محوله، در هفتم خرداد سال 1359 به عنوان فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب و در بیستم شهریورماه سال 1359 با حفظ سمت به عنوان وزیر دفاع در کابینه شهید رجایی انتخاب شد.

خلبان فکوری در محضر امام خمینی

یکی از کارهای ماندگار او، اعزام 140 فروند از جنگنده‌های نیروی هوایی در اولین روز جنگ تحمیلی (یکم مهرماه سال 1359) به سوی خاک عراق بود که درست پس از اولین حمله هوایی ناگهانی مزدوران بعث صورت گرفت و به عملیات کمان 99 معروف شد.

پس از فرار خائنانه بنی صدر رئیس جمهور معزول و رجوی رهبر سازمان منافقین به وسیله یک فروند هواپیمای 707 نیروی هوایی در سال 1360 از ایران، سیل اتهامات به سوی فکوری سرازیر شد و تا جایی پیش رفت که منجر به استعفای او از وزارت دفاع و نیروی هوایی شد.

البته پس از این ماجرا سرلشکر فلاحی با حکمی از سوی امام خمینی (ره) ایشان را به سمت مشاور ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد.

سرانجام در شامگاه هفتمین روز مهرماه سال 1360، بعد از شکسته شدن حصر آبادان به فرمان امام (ره)، جمعی از فرماندهان ارتش و سپاه تصمیم می‌گیرند که گزارش فتح و پیروزی را به اطلاع امام خمینی (ره) برسانند.

برای همین منظور با یک فروند هواپیمای ترابری سی 130 عازم تهران می‌شوند که هواپیما در محدوده کهریزک تهران دچار سانحه شده و با از دست دادن هر چهار موتور خود با زمین برخورد می‌کند که در این سانحه، شهیدان نامجو، فلاحی، کلاهدوز، جهان آرا و فکوری به شهادت می‌رسند.

* پایگاه همدان؛ «نوژه» را اینگونه بشناسید

پایگاه سوم شکاری شهید نوژه در نزدیکی شهر همدان در میان کوه‌های بلند الوند قرار گرفته است و قبل از انقلاب به نام شاهرخی بود و بعد از انقلاب مدت کوتاهی به نام حر و پس از شهادت شهید محمد نوژه به نام او نامگذاری شد.

در اوایل انقلاب مخالفان نظام و سلطنت‌طلب‌ها به دنبال این بودند تا از این پایگاه استفاده و عملیاتی هوایی را رقم بزنند که با هوشیاری مسئولین با شکست مواجه شدند.

این پایگاه نقش بسزایی در جنگ تحمیلی داشت و حدود 35% عملیات‌های مهم برخاسته از این پایگاه بود.

در تاریخ 23/5/1358 حدود ساعت 22:00 مهاجمان مسلح طرفدار حزب دمکرات کردستان و گروهی از عشایر وابسته منطقه با انواع سلاح‌های سبک، سنگین و خمپاره انداز به شهر پاوه حمله کردند.

نیروهای ژاندارمری و نیروی های مردمی و پاسداران انقلاب پس از یک روز مقاومت ناگزیر با ارسال پیامی در ساعات 23:10 و 24:00 مورخ 24/ 5/ 58 به مراکز فرماندهی خود، از سقوط شهر پاوه توسط مهاجمان مسلح خبر دادند.

در بخشی از این پیام آمده بود که براساس برآورد‌های انجام شده، مدت مقاومت شهر یک ساعت پیش بینی می‌شود و برای همین از مسئولین خواسته شده بود نیروهای ارتش را جهت سرکوب اشرار مسلح و دفع تجاوز به منطقه اعزام کنند.

در پی ارسال پیام مذکور، هیأتی مرکب از دکتر مصطفی چمران (معاون نخست وزیر و وزیر دفاع وقت)، تیمسار ولی فلاحی (فرمانده نیروی زمینی) و ابوشریف معاون عملیاتی سپاه جهت بررسی اوضاع با سه فروند بالگرد که حامل مهمات و اقلام ضروری برای نیروهای ژاندارمری و سپاه بودند، بعداز ظهر 25/5/58 عازم شهر پاوه شدند.

در آن مأموریت پرمخاطره هلی‌کوپتر حامل دکتر چمران مورد اصابت گلوله واقع شد و در نتیجه وی در محاصره مهاجمان مسلّح گرفتار آمد و دوشادوش نیروهای ژاندارمری و پاسدار به مقابله و مقاومت در برابر عناصر فریب خورده پرداخت.

پایگاه سوم شکاری همدان که از قبل در جریان تحرکات گروهک‌ها در منطقه بود و آمادگی انجام هر گونه عملیاتی را براساس دستور داشت، پس از مطلع شدن از ماجرا، با به پرواز درآوردن 2 فروند هواپیمای «اف- 4» بر فراز شهر و شکستن دیوار صوتی لحظات پراضطرابی را برای مهاجمان مسلّح فراهم کرد تا زمینه حضور نیروهای مسلح خودی را فراهم کند.

خلبان شهید محمد نوژه

در مورخ 25/ 5/ 1358 خلبان محمد نوژه به همراه ستوان یکم خلبان بشیر موسوی(کابین عقب) که به جهت پشتیبانی از بالگردهای نیروی زمینی ارتش و ستون اعزامی کرمانشاه به پاوه اعزام شده بود پس از انجام عملیات، در حین انجام گشت‌های هوایی هواپیما مورد اصابت آتشبار عناصر ضد انقلاب قرار گرفت و از کنترل خارج شد درحالی که دست راست خلبان کابین جلو در اثر اصابت گلوله به درون کابین قطع شده بود، متأسفانه هیچیک از خلبانان فرصت استفاده از صندلی پران را نیافتند و هواپیما به کوه اصابت کرد و در منطقه قشلاق بین پاوه و روانسر سقوط کرد و در حالی که سرگرد خلبان محمد نوژه روزه بود با خون خویش افطار کرد.

پس از شهادت وی مسئولین نیروی هوایی، پایگاه سوم شکاری را به پایگاه شهید نوژه تغییر نام دادند.

این پایگاه به لحاظ موقعیت جغرافیایی و امکانات دفاعی با برخورداری از خبره ترین خلبانان ومستعدترین کارکنان، یکی از پر جنب و جوش ترین، فعال ترین و از کانون های اصلی درگیری در طول سالهای دفاع مقدس بود.

در 18 تیرماه 59 برخی عناصر خودفروخته و معاند نظام اسلامی دست به کوتایی نافرجام زدند که طی آن قرار بود از محل پایگاه سوم شکاری (نوژه) به مناطق حساس در تهران حمله کرده و دست به کودتای نظامی بزنند.

از آنجا که این پایگاه به نام شهید نوژه نامگذاری شده بود، امروزه به غلط در برخی روایات و افکار عمومی از این کودتا به نام کودتای نوژه نام می برند که این ظلمی ناخواسته در حق این خلبان شهید است.

کودتای نافرجام ضدانقلاب «عملیات نقاب» نام داشت که البته به همت نیروهای حافظ انقلاب و با خواست خدا این کودتا قبل از انجام لو رفت و بیشترین عناصر و رهبران آن نیز دستگیر شدند.

پایگاه سوم شکاری همدان، قبل از پیروزی انقلاب، پایگاه شاهرخی و پس از پیروزی انقلاب، مدت کوتاهی پایگاه حرّ و پس از آن به پایگاه شهید نوژه تغییر نام یافته است.

خلبان شهید محمد نوژه، در هشتم فروردین‌ماه 1324 در تهران به دنیا امد و تنها 18 سال داشت که به استخدام نیروی زمینی ارتش درآمد، او پس از گذراندن دوره های آموزش نظامی و دریافت درجه ستوان دومی از آنجا که علاقه وافری به آموختن فن خلبانی داشت داوطلبانه به نیروی هوایی انتقال یافت و پس از طی آموزش‌های نظامی و موفقیت در آزمون‌های زبان انگلیسی و مهارت‌های تخصصی و انجام دوره‌های آکادمی پرواز و پرواز مقدماتی با هواپیماهای پاپ و اف -33 در دانشکده پرواز، در تاریخ 25 /5 /1349 به منظور تکمیل دوره خلبانی و پرواز با هواپیماهای پیشرفته جت شکاری به هنگ آموزشی 38 پایگاه هوایی «لاردو» ایالت تگزاس کشور امریکا اعزام شد.

وی پس از طی دوره های تکمیلی پرواز و گذراندن دوره سامانه کنترل اسلحه در آمریکا و پرواز با هواپیماهای تی- 41 تی-6، تی-37 ، تی-38 به مدت 55 هفته و دریافت نشان خلبانی در تاریخ 20/ 5/ 1351 به ایران بازگشت و جهت پرواز با هواپیمای اف- 4 (موسوم به فانتوم) در تاریخ 25/ 6/ 57 به پایگاه سوم شکاری انتقال یافت و به جمع تیز پروازان نیروی هوایی پیوست.

فرماندهی گردان یکم و گردان 31 پایگاه سوم شکاری، رئیس شعبه عملیات مشترک، معاون عملیاتی پایگاه ششم شکاری، معاون دایره عملیات و افسر ستاد عملیاتی پایگاه از جمله مسئولیت‌های وی بوده است.  ادامه دارد

منبع: فارس نیوز